Беларускі ПЭН распачынае прыём заявак на прэмію імя Францішка Аляхновіча за найлепшы твор, напісаны ў зняволенні або на тэму зняволення.
Да ўдзелу прымаюцца дакументальныя і мастацкія творы на беларускай і рускай мовах – апублікаваныя, часткова апублікаваныя ці неапублікаваныя. Разглядаюцца працы, створаныя з кастрычніка 2024 да верасня 2025 года.
На сайце Беларускага ПЭНа можна азнаёміцца са статутам прэміі і сёлетнім рэгламентам.
Каб падаць заяўку, неабходна запоўніць адпаведную google-форму і дадаць да яе творы. Тэрмін падачы заявак – да 15 кастрычніка 2025 года (23:59 беларускага часу).
Заснавальнікі прэміі, Беларускі ПЭН і «Радыё Свабода», абвесцяць вынікі прэміі 15 лістапада, у Дзень зняволенага пісьменніка.
Часта задаваныя пытанні пра прэмію
Калі мой твор напісаны ўжо не ў турме, я магу падацца?
Так, бо прымаюцца творы, напісаныя альбо ў зняволенні, альбо на тэму зазнанага зняволення.
Калі я пішу па-руску?
Так, бо на разгляд прымаюцца дакументальныя і мастацкія творы на беларускай і рускай мовах. Таксама адсутнічаюць абмежаванні паводле ўзросту, грамадзянства, месца жыхарства і месца публікацыі твораў.
Калі мой твор нідзе не надрукаваны?
Так, мы прымаем як апублікаваныя творы, так і неапублікаваныя. А яшчэ ў конкурсе можа ўдзельнічаць любая колькасць кніг аднаго аўтара.
Я магу ўдзельнічаць ананімна?
Так. Факт намінацыі, перамога, імёны і прозвішчы аўтараў могуць зашыфроўвацца і не раскрывацца публічна. Прозвішчы будуць абвешчаны толькі пасля таго, як гэта стане бяспечна для аўтараў.
Ці магу я падаць заяўку за сваіх блізкіх, якія знаходзяцца ў зняволенні?
Так, гэта могуць зрабіць блізкія сваякі аўтара або іншыя ўпаўнаважаныя асобы. Але твор можа ўдзельнічаць у конкурсе толькі са згоды аўтара (усяго аўтарскага калектыву ці яго асобных чальцоў).
Ці магу я намінавацца зноў пасля перамогі ў мінуля годы?
Так, лаўрэаты прэміі могуць быць намінантамі ў наступных сезонах.
Мая кніга выйшла ў 2023 годзе – ці магу яе намінаваць?
Не, на разгляд прымаюцца творы, апублікаваныя цалкам ці часткова ў перыяд з кастрычніка 2024 да верасня 2025 года.
Стан няспынных рэпрэсій, арыштаў і катаванняў штогод ускладняе публікацыю твораў, напісаных у няволі. Паводле звестак Беларускага ПЭНа, сёння за кратамі застаюцца не менш як 33 Людзі Слова. Беларускі ПЭН вядзе хроніку, прысвечаную зняволеным літаратарам, перакладчыкам, даследчыкам літаратуры, публіцыстам і інтэлектуалам — усім, хто стварае і пашырае культуру, бароніць слова і яго майстроў.
Арганізатары прэміі прапануюць пры жаданні захаваць ананімнасць і гарантуюць канфідэнцыйнасць аўтарам і сваякам зняволеных, ад якіх паступяць заяўкі. Прозвішчы будуць публічна абвешчаны толькі пасля таго, як гэта стане бяспечна для аўтараў.
Прэмія імя Францішка Аляхновіча будзе ўручацца, пакуль сітуацыя ў краіне будзе даваць для гэтага падставы, але арганізатары спадзяюцца, што неўзабаве прэмія страціць сваю актуальнасць. Першую прэмію атрымаў Ігар Аліневіч за кнігу «Еду в Магадан».
Прэмія праводзіцца пры падтрымцы яе сузаснавальніка і інфармацыйнага партнёра «Радыё Свабода». Даведацца больш пра прэмію імя Францішка Аляхновіча і яе лаўрэатаў можна на сайце Беларускага ПЭНа.