Аб’яднання «Беларускі ПЭН»
Прэамбула: Хартыя Міжнароднага ПЭН-клуба [The PEN Charter]
Літаратура не ведае межаў і мусіць быць даступная людзям незалежна ад любых праблемаў палітычнага або міжнароднага характару.
Пры любых умовах, асабліва ў ваенны час, творы мастацтва і сусветная спадчына ў цэлым не мусяць цярпець у супрацьстаяннях нацыянальнага або палітычнага характару.
Сябрам ПЭН-клуба належыць заўсёды выкарыстоўваць свой уплыў дзеля ўмацавання ўзаемнага разумення і павагі паміж людзьмі і нацыямі, усімі сіламі змагацца супраць любых праяваў нянавісці і адстойваць агульначалавечыя ідэалы міру і роўнасці на зямлі.
ПЭН-клуб выступае за свабоду думкі ў кожнай краіне і ў міжнародных зносінах – і яго сябры мусяць змагацца з любой формай уціску свабоды слова ў сваёй краіне і грамадстве, а таксама, калі гэта магчыма, ва ўсім свеце.
ПЭН-клуб выступае за свабоду друку і змагаецца супраць цэнзуры ў мірны час. ПЭН-клуб лічыць, што рух чалавецтва да найвышэйшай формы палітычнай і эканамічнай арганізацыі вымагае свабоднай крытыкі ўрадаў, адміністрацыяў і ўладных структураў. Свабода грунтуецца на добраахвотнай адказнасці, таму сябры ПЭН-клуба мусяць змагацца з такімі негатыўнымі праявамі свабоднага друку, як хлуслівасць, наўмысная фальсіфікацыя, скажэнне інфармацыі дзеля палітычных і прыватных мэтаў.
Беларускі ПЭН у Беларусі
Беларускі ПЭН быў заснаваны ў Беларусі ў 1989 годзе беларускімі літаратарамі, перакладчыкамі, даследчыкамі літаратуры, публіцыстамі, інтэлектуаламі і прыняты ў Міжнародны ПЭН-клуб у траўні 1990 года на Сусветным кангрэсе.
Беларускі ПЭН існаваў у Беларусі як недзяржаўная арганізацыя да жніўня 2021 года, калі ў сувязі з палітычнымі рэпрэсіямі рашэннем беларускіх уладаў быў ліквідаваны.
Заснавальнікамі Беларускага ПЭНа былі: Святлана Алексіевіч, Уладзімір Арлоў, Рыгор Барадулін, Янка Брыль, Дзмітрый Бугаёў, Генадзь Бураўкін, Васіль Быкаў, Анатоль Вярцінскі, Аляксей Дудараў, Сяргей Законнікаў, Васіль Зуёнак, Віктар Каваленка, Віктар Казько, Алег Лойка, Адам Мальдзіс, Уладзімір Някляеў, Алесь Разанаў, Васіль Сёмуха, Міхась Тычына, Карлас Шэрман.
Раздзел I. Назва, сядзіба і мэты Аб’яднання
§ 1
1. Аб’яднанне дзейнічае пад назвай: Беларускі ПЭН.
2. Беларускі ПЭН, далей называны Беларускім ПЭНам або Аб’яднаннем, з’яўляецца беларускім цэнтрам Міжнароднага ПЭН-клуба (PEN International).
3. Назвы арганізацыі на іншых мовах: на польскай мове – Białoruski PEN, на англійскай мове – PEN Belarus, на рускай мове – Беларусский ПЭН.
4. Сядзібай Беларускага ПЭНа з’яўляецца Варшава.
5. Тэрыторыяй дзейнасці Беларускага ПЭНа з’яўляюцца Беларусь, Польшча і іншыя краіны, у якіх жывуць або дзейнічаюць беларускія літаратары, перакладчыкі і даследчыкі літаратуры, публіцысты, інтэлектуалы і тыя, хто стварае і пашырае культуру, бароніць слова і яго майстроў (далей – Людзі Слова).
6. Беларускі ПЭН можа весці дзейнасць і ў іншых краінах у супрацоўніцтве з Міжнародным ПЭН-клубам або з іншымі ПЭН-цэнтрамі.
§ 2
1. Беларускі ПЭН аб’ядноўвае Людзей Слова.
2. Беларускі ПЭН лічыць, што прыналежнасць да беларускай культурнай супольнасці вызначаецца не тэрытарыяльным, а каштоўнасным крытэрыем. Беларусацэнтрычнасць – найважнейшы прынцып для акрэслення беларускай культурнай супольнасці ў глабальным кантэксце: усё, што мы робім, мы робім з думкамі пра Беларусь і для Беларусі.
§ 3
1. Місія Беларускага ПЭНа — будаваць прастору для развіцця культуры, дыялогу і рэалізацыі патэнцыялу творцаў, бараніць грамадзянскія і культурныя правы і свабоды Людзей Слова.
2. У сваёй дзейнасці Беларускі ПЭН кіруецца прынцыпамі і каштоўнасцямі Хартыі Міжнароднага ПЭН-клуба, іншымі базавымі дэкларацыямі і маніфестамі Міжнароднага ПЭН-клуба, Маніфестам Няпэўнага Часу (Батумскі маніфест ад 17 верасня 2021 года), прынцыпамі дзейнасці праваабаронцаў Беларусі. Беларускі ПЭН выкарыстоўвае падыход, заснаваны на правах чалавека.
§ 4
Мэты Беларускага ПЭНа:
а) спрыяць развіццю беларускага літаратурнага працэсу і беларускай культуры наогул;
б) ствараць прастору для дыялогу ў сферы культуры;
в) бараніць свабоду выказвання;
г) бараніць правы і свабоды Людзей Слова;
д) змагацца супраць любых праяў нянавісці;
е) адстойваць агульначалавечыя ідэалы міру і роўнасці на зямлі;
ж) прыцягваць увагу беларускай і міжнароднай супольнасці да парушэнняў правоў чалавека і культурных правоў у Беларусі;
з) падтрымліваць гарызантальныя сувязі ўнутры прафесійнай супольнасці і спрыяць кантактам паміж Людзьмі Слова на нацыянальным і міжнародным узроўнях.
i) аказваць рознабаковую падтрымку дзеячам культуры, правы якіх былі парушаны.
§ 5
1. Для дасягнення сваіх мэтаў Беларускі ПЭН рэалізуе сваю дзейнасць у наступных стратэгічных кірунках:
а) прасоўванне беларускай літаратуры і Людзей Слова;
б) даследаванне беларускай літаратуры, кантэксту і становішча Людзей Слова, абарона правоў, свабод і інтарэсаў Людзей Слова;
в) удзел у сусветным руху ПЭНа;
г) развіццё патэнцыялу Беларускага ПЭНа.
2. Дзейнасць у пералічаных кірунках будзе ажыццяўляцца праз бязвыплатныя статутныя дзеянні і праз платныя статутныя дзеянні. Аб’яднанне, у межах наяўных магчымасцяў, можа ажыццяўляць дзейнасць, звязаную з пошукам і аказаннем гуманітарнай і дабрачыннай дапамогі дзеячам культуры, правы якіх былі парушаны.
Раздзел ІІ. Сябры, іх правы і абавязкі
§ 6
1. Беларускі ПЭН у дасягненні сваіх мэтаў абапіраецца на сваіх сябраў, якія, пры далучэнні да Аб’яднання, дэкларуюць падтрымку прынцыпаў і каштоўнасцяў ПЭНа.
2. Сябры Асацыяцыі дзеляцца на:
а) звычайных;
б) асацыяваных;
в) ганаровых.
3. Звычайнымі сябрамі Аб’яднання могуць быць фізічныя асобы – Людзі Слова, якія праз сваю дзейнасць спрыяюць рэалізацыі мэтаў Беларускага ПЭНа і падзяляюць прынцыпы і каштоўнасці Беларускага ПЭНа і асноўныя дакументы Беларускага ПЭНа і Міжнароднага ПЭН-клуба.
4. Асацыяванымі сябрамі Беларускага ПЭНа могуць быць як фізічныя, так і юрыдычныя асобы (фірмы, іншыя арганізацыі і да т. п.), якія падтрымліваюць Аб’яднанне агульным чынам і/або праз сістэматычную перадачу грошай або матэрыяльных дароў на карысць Аб’яднання.
5. Ганаровым сябрам можа быць асоба з асаблівымі заслугамі ў рэалізацыі мэтаў Аб’яднання.
6. Прыняцце і прыпыненне сяброўства звычайных і асацыяваных сябраў уваходзіць у кампетэнцыю Праўлення Аб’яднання. Праўленне прымае рашэнне з улікам меркавання Праграмнай рады (калі было прынята рашэнне пра яе скліканне).
7. Наданне звання ганаровага сябры ўваходзіць у кампетэнцыю Агульнага сходу сябраў або Праграмнай рады Аб’яднання (калі было прынята рашэнне пра яе скліканне).
§ 7
1. Звычайны сябра Беларускага ПЭНа:
а) мае актыўнае і пасіўнае права на выбарах у органы кіравання Аб’яднання;
б) мае права ўдзельнічаць у сходах і іншых формах дзейнасці Аб’яднання;
в) можа падаваць заявы органам кіравання Аб’яднання.
2. Звычайны сябра Беларускага ПЭНа абавязаны:
а) прымаць актыўны ўдзел у рэалізацыі задач Аб’яднання;
б) прытрымлівацца прынцыпаў і правілаў Хартыі Міжнароднага ПЭН-клуба;
в) плаціць сяброўскія ўнёскі;
г) выконваць палажэнні Статута, рэгламенты і рашэнні органаў кіравання Аб’яднання.
3. Асацыяваны сябра Беларускага ПЭНа не мае пасіўнага або актыўнага выбарчага права. Асацыяваны сябра, які з’яўляецца юрыдычнай асобай, кантактуе з Аб’яднаннем праз свайго прадстаўніка.
§ 8
1. Страта статусу сябры ў Беларускім ПЭНе адбываецца ў выпадку:
а) добраахвотнага выхаду з Аб’яднання;
б) прыпынення сяброўства;
в) выключэння з Аб’яднання.
2. Сябра Аб’яднання мае права выйсці з Беларускага ПЭНа шляхам падачы Праўленню пісьмовай заявы аб выхадзе з Аб’яднання.
3. Прыпыненне сяброўства звычайных сябраў можа адбывацца на падставе рашэння Праўлення пры адсутнасці аплаты ўнёскаў за сёлетні год агульным тэрмінам, не меншым за шэсць месяцаў. Такі сябра прыпыняецца ў сваіх правах да тых часоў, пакуль не будуць выплачаныя пратэрмінаваныя ўнёскі. У выпадку выплаты неаплачаных унёскаў прыпынены сябра зноў робіцца звычайным сябрам па заканчэнні сёмага працоўнага дня з даты паступлення на рахунак Аб’яднання аплаты нявыплачаных унёскаў.
4. Прыпыненне сяброўства звычайных сябраў адбываецца таксама ў выпадку добраахвотнага выхаду з Аб’яднання. Сяброўства аўтаматычна прыпыняецца і ў выпадку смерці сябра.
5. Прыпыненне сяброўства асацыяваных сябраў можа адбывацца на падставе рашэння Праўлення Аб’яднання, калі сябра не выплачвае ўнёскі / не аказвае падтрымку больш за паўгода.
6. Выключэнне з Аб’яднання можа адбыцца на падставе рашэння Праўлення з улікам меркавання Праграмнай рады (калі было прынята рашэнне пра яе скліканне), калі:
а) сябра груба зганьбіў добрае імя і аўтарытэт Аб’яднання;
б) наносіць шкоду Аб’яднанню;
в) абражае Аб’яднанне сваімі паводзінамі.
7. Звычайны сябра Аб’яднання, выключаны з Аб’яднання, можа звярнуцца да Агульнага сходу сябраў на працягу месяца з моманту паведамлення яму Праўленнем пра выключэнне з Аб’яднання.
8. Агульны сход сябраў можа скасаваць рашэнне Праўлення пра выключэнне са спісу сябраў Аб’яднання шляхам рашэння, прынятага абсалютнай большасцю галасоў. Рашэнне Агульнага сходу сябраў, прынятае пры разглядзе звароту, з’яўляецца канчатковым.
9. Падрабязная працэдура прыняцця ў арганізацыю і прыпынення сяброўства або выключэння з яе апісана ў Рэгламенце сяброўства. Рэгламент сяброўства зацвярджаецца Праўленнем.
Раздзел ІІІ. Фінансавыя рэсурсы
§ 9
Фінансавыя сродкі могуць быць атрыманы Аб’яднаннем праз:
а) уступныя і сяброўскія ўнёскі, памер якіх вызначае Агульны сход сябраў паводле заявы Праўлення;
б) дары, спадчыну і водпісы;
в) прыбытак ад уласнай дзейнасці;
г) сродкі, атрыманыя ад супрацоўніцтва з іншымі арганізацыямі, у тым ліку з фондамі, створанымі Аб’яднаннем;
д) гранты, датацыі;
е) збор грошай.
Раздзел IV. Органы кіравання Аб’яднання
§ 10
1. Органы ўлады Беларускага ПЭНа:
а) Агульны сход сябраў;
б) Праўленне (Выканаўчы сакратарыят);
в) Рэвізійная камісія.
2. Заснавальнікі Беларускага ПЭНа выбіраюць першых сябраў Праўлення Аб’яднання.
§ 11
Беларускі ПЭН можа мець таксама Праграмную раду, якая з’яўляецца дарадчым органам, што падтрымлівае функцыянаванне Праўлення. Заснавальнікі Аб’яднання прымаюць рашэнне пра скліканне Праграмнай рады і выбіраюць першых яе сябраў.
§ 12
1. Агульны сход сябраў з’яўляецца найвышэйшым органам улады Аб’яднання.
2. З улікам палажэнняў гэтага Статута, Агульны сход сябраў:
а) выбірае і адклікае Старшыню Беларускага ПЭНа, астатніх сябраў Праўлення, сябраў Праграмнай рады (калі было прынята рашэнне пра яе скліканне) і сябраў Рэвізійнай камісіі;
б) зацвярджае справаздачы Праўлення і Рэвізійнай камісіі;
в) вызначае памер уступных і сяброўскіх унёскаў;
г) разглядае заявы органаў кіравання Аб’яднання, адрасаваныя Агульнаму сходу сябраў, а таксама заявы і звароты сябраў Аб’яднання;
д) выказвае згоду на набыццё і продаж нерухомасці;
е) зацвярджае змены ў Статуце Аб’яднання;
ж) зацвярджае роспуск Аб’яднання;
з) надае званне Ганаровага старшыні паводле заявы Праўлення.
3. Агульны сход сябраў можа быць звычайным або надзвычайным.
4. Звычайны Агульны сход сябраў справаздачнага характару праводзіцца раз на год.
5. Звычайны Агульны сход сябраў справаздачна-выбарчага характару праводзіцца не радзей чым адзін раз на два гады.
6. Надзвычайны Агульны сход сябраў праводзіцца паводле неабходнасці.
7. Агульны сход сябраў склікаецца Праўленнем з уласнай ініцыятывы або паводле заявы Рэвізійнай камісіі ці 1/3 агульнай колькасці сябраў з правам голасу, на працягу месяца з дня падачы заявы.
8. Агульны сход сябраў склікаецца з дапамогай заказных лістоў або кур’ерскіх адпраўленняў, адпраўленых прынамсі за два тыдні да даты Агульнага сходу сябраў. Замест заказнога ліста або кур’ерскага адпраўлення апавяшчэнне можа быць адпраўлена на адрас для электронных адпраўленняў або электроннай поштай, калі сябра Аб’яднання даў на гэта пісьмовую згоду з указаннем адраса, на які мусіць быць адпраўлена апавяшчэнне.
9. Пасяджэнні Агульнага сходу сябраў і галасаванні Агульнага сходу сябраў могуць праводзіцца таксама з дапамогай сродкаў электроннай камунікацыі, згодна з прынцыпамі, пазначанымі ў «Законе аб аб’яднаннях» ад 7 красавіка 1989 года, незалежна ад увядзення становішча эпідэмічнай пагрозы або эпідэмічнага становішча, а таксама ў камбінаванай форме (з адначасовым выкарыстаннем розных формаў правядзення пасяджэнняў і галасавання Агульнага сходу сябраў).
10. Рашэнні Агульнага сходу сябраў прымаюцца простай большасцю галасоў, калі ў Статуце не пазначана іншага.
11. Рашэнні Агульнага сходу сябраў прымаюцца падчас адкрытага галасавання. Таемнае галасаванне праводзіцца наконт асабістых пытанняў або на просьбу сябры Аб’яднання.
12. Рашэнні Агульнага сходу сябраў прымаюцца ў прысутнасці не менш за 1/3 агульнай колькасці сябраў з правам голасу, калі іншага не прадугледжвае Статут.
13. Пры адсутнасці патрэбнай колькасці сябраў, пазначанай у п. 12, Праўленне можа адкрыць Агульны сход сябраў у другі тэрмін, праз 30 хвілінаў пасля першага прызначанага тэрміну. Рашэнні Агульнага сходу сябраў, адкрытага ў другі тэрмін, могуць прымацца незалежна ад колькасці дзейных сябраў з правам голасу. Палажэнні гэтага пункта не выкарыстоўваюцца ў выпадку прыняцця рашэнняў, датычных набыцця або продажу нерухомасці, змены Статута і роспуску Аб’яднання.
14. Для набыцця або продажу нерухомасці патрэбнае рашэнне Агульнага сходу сябраў, прынятае большасцю ў 2/3 галасоў у прысутнасці не менш чым 1/3 агульнай колькасці сябраў з правам голасу.
15. На пачатку Агульнага сходу абіраецца Старшыня сходу і Пратакаліст. Паводле вынікаў Агульнага сходу складаецца пратакол і спіс прысутных. Пратакол і рашэнні, прынятыя на Агульным сходзе, у тым ліку рашэнне аб унясенні змяненняў у Статут, падпісваюць Cтаршыня сходу і Пратакаліст.
§ 13
1. У Праўленне Беларускага ПЭНа ўваходзяць 1–5 асобаў разам са Старшынёй, абраным Агульным сходам сябраў.
2. Старшыня Беларускага ПЭНа выбіраецца Агульным сходам сябраў на індывідуальную кадэнцыю ў два гады. Выбары Старшыні Беларускага ПЭНа праходзяць незалежна ад выбараў астатніх сябраў Праўлення.
3. У кампетэнцыі Старшыні Беларускага ПЭНа ўваходзіць кіраванне Праўленнем, скліканне яго пасяджэнняў, вызначэнне парадку дня і правядзенне пасяджэнняў Праўлення.
4. У выпадку вызвалення пасады Старшыні Беларускага ПЭНа або працяглай няздольнасці Старшыні выконваць свае функцыі абавязкі Старшыні Беларускага ПЭНа выконвае асоба, вызначаная Праўленнем.
5. Мандат Старшыні Беларускага ПЭНа заканчваецца з заканчэннем кадэнцыі, а таксама ў выпадку смерці, адстаўкі або адклікання.
6. Адкліканне Старшыні Беларускага ПЭНа адбываецца на падставе рашэння Агульнага сходу сябраў, прынятага абсалютнай большасцю галасоў у прысутнасці не менш чым 1/3 колькасці сябраў з правам голасу.
7. Астатнія сябры Праўлення выбіраюцца Агульным сходам сябраў на агульную кадэнцыю ў два гады.
8. На пасады сябраў Праўлення выбіраюцца асобы, якія ў выніку галасавання атрымалі па чарзе найбольшую колькасць правамоцна аддадзеных галасоў.
9. Калі ў выніку галасавання аднолькавую колькасць галасоў атрымлівае больш чым адзін кандыдат, у выніку чаго можа быць перавышана дапушчальная колькасць сябраў Праўлення, праводзіцца дадатковае галасаванне, у рамках якога галасы аддаюцца толькі тым кандыдатам, якія набралі аднолькавую колькасць галасоў. У такім выпадку ў склад Праўлення будзе абраны кандыдат, які ў выніку дадатковага галасавання набраў найбольшую колькасць галасоў. Калі кандыдаты атрымалі ў дадатковым галасаванні аднолькавую колькасць галасоў, праводзяцца новыя дадатковыя галасаванні.
10. Мандат сябры Праўлення мінае пры заканчэнні кадэнцыі, а таксама ў выпадку смерці, адстаўкі або адклікання.
11. Адкліканне сябры Праўлення, акрамя Старшыні, адбываецца на падставе рашэння Агульнага сходу сябраў, прынятага абсалютнай большасцю галасоў.
12. У выпадку аднаасобнага складу Праўлення Праўленне складаецца са Старшыні Беларускага ПЭНа.
13. Калі Праўленне складаецца з 2 асобаў, іншая асоба робіцца Віцэ-старшынёй.
14. Калі ў Праўленне ўваходзяць 3–5 асобаў, Праўленне выбірае з ліку сябраў Праўлення Віцэ-старшыню, Генеральнага сакратара і Скарбніка, якія разам са Старшынёй Беларускага ПЭНа ўтвараюць Праўленне.
Праўленне:
а) кіруе дзейнасцю Аб’яднання;
б) плануе і вядзе бягучую дзейнасць Аб’яднання;
в) прымае і прыпыняе статус сябраў Аб’яднання (пры кансультацыі з Праграмнай радай);
г) складае фінансавыя справаздачы і справаздачы аб дзейнасці Аб’яднання ў адпаведнасці з актуальным заканадаўствам, зацвярджае бюджэтны план на наступны год;
д) кіруе маёмасцю Аб’яднання;
е) дэлегуе сябраў Беларускага ПЭНа і супрацоўнікаў яго офісу ва ўнутраныя і замежныя паездкі;
ж) вызначае прынцыпы стварэння стыпендыяльных фондаў і дае творчыя стыпендыі;
з) распрацоўвае і зацвярджае рэгламенты Аб’яднання;
і) стварае фонды і дэлегуе прадстаўнікоў у іх устаноўчыя камісіі, органы ўлады і праграмы;
к) бароніць матэрыяльныя і маральныя інтарэсы Аб’яднання ва ўсіх адміністрацыйных, судовых і грамадскіх установах, а таксама перад прыватнымі асобамі;
л) склікае Агульны сход сябраў і выконвае яго рашэнні;
м) вырашае спрэчкі паміж сябрамі Аб’яднання (на падставе меркавання Праграмнай рады – калі было прынята рашэнне пра яе скліканне), калі яны звернуцца да Праўлення дзеля іх урэгулявання, прычым з моманту роспуску Праўлення сябры Аб’яднання маюць права звярнуцца да Агульнага сходу сябраў;
н) падпісвае і падае ў дзяржаўныя ўстановы заявы аб змене дадзеных арганізацыі, фармуляры ў Нацыянальны судовы рэестр (у тым ліку аб змене Статута), заявы аб рэгістрацыі ў рэестры прадпрымальнікаў і іншыя афіцыйныя дакументы.
15. Рашэнні Праўлення прымаюцца простай большасцю галасоў у прысутнасці не менш чым 1/3 складу Праўлення.
16. Пры роўнай колькасці галасоў вызначальным робіцца голас Старшыні Праўлення або – у выпадку яго адсутнасці – Віцэ-старшыні Праўлення, або – у выпадку яго адсутнасці – Генеральнага сакратара Праўлення.
17. Калі Праўленне з’яўляецца аднаасобным, волевыяўленне наконт маёмасных і немаёмасных пытанняў ад імя Аб’яднання выказвае Старшыня Праўлення. Калі Праўленне складаецца з большай колькасці асобаў, волевыяўленні наконт маёмасных і немаёмасных пытанняў, якія ствараюць для Аб’яднання абавязацельствы да 50 000 злотых, робіць кожны сябра Праўлення самастойна. Калі Праўленне складаецца з большай колькасці асобаў, волевыяўленні наконт маёмасных і немаёмасных пытанняў, якія ствараюць для Аб’яднання абавязацельствы на 50 000 злотых і болей, робяць двое сябраў Праўлення, у тым ліку Старшыня Праўлення.
18. Пры аднаасобным Праўленні, у выпадку вызвалення пасады Старшыні Беларускага ПЭНа або працяглай няздольнасці Старшыні выконваць свае функцыі, Праграмная рада мусіць неадкладна склікаць надзвычайны Агульны сход сябраў для абрання новага Старшыні Праўлення.
19. Сябры Праўлення могуць ажыццяўляць экспертную дзейнасць у праектах Аб’яднання на падставе заканадаўства і падпісаных з Аб’яднаннем дамоваў і атрымліваць плату за выкананне экспертнай дзейнасці. Дамовы з сябрамі Праўлення можа падпісваць любы з сябраў Рэвізійнай камісіі.
§ 14
1. Праграмная рада Беларускага ПЭНа складаецца з 5–9 асобаў, разам са Старшынёй рады, якім з’яўляецца актуальны Старшыня Праўлення, а ў выпадку яго адсутнасці – Віцэ-старшыня Праўлення. Колькасць сябраў Праграмнай рады пэўнай кадэнцыі вызначае Агульны сход сябраў.
2. Сябры Праграмнай рады Беларускага ПЭНа выбіраюцца адразу пасля выбараў Старшыні рады Агульным сходам сябраў на агульны тэрмін у два гады.
3. На пасады сябраў Праграмнай рады Беларускага ПЭНа выбіраюцца асобы, якія ў выніку галасавання атрымалі па чарзе найбольшую колькасць правамоцна аддадзеных галасоў.
4. Калі ў выніку галасавання аднолькавую колькасць галасоў атрымлівае больш чым адзін кандыдат, у выніку чаго можа быць перавышаная дапушчальная колькасць сябраў Праграмнай рады Беларускага ПЭНа, праводзіцца дадатковае галасаванне, у рамках якога галасы аддаюцца толькі тым кандыдатам, якія набралі аднолькавую колькасць галасоў. У такім выпадку ў склад Праграмнай рады Беларускага ПЭНа будзе абраны кандыдат, які ў выніку дадатковага галасавання набраў найбольшую колькасць галасоў. Калі кандыдаты атрымалі ў дадатковым галасаванні аднолькавую колькасць галасоў, праводзяцца новыя дадатковыя галасаванні.
5. Калі на працягу кадэнцыі колькасць сябраў Праграмнай рады Беларускага ПЭНа стане меншай, чым гэтага патрабуе Статут, праводзяцца дадатковыя выбары згодна з адпаведнымі палажэннямі п. 3–4 на найбліжэйшым запланаваным Агульным сходзе.
6. Мандат сябры Праграмнай рады Беларускага ПЭНа заканчваецца з заканчэннем кадэнцыі, а таксама ў выпадку смерці, адстаўкі або адклікання.
7. Праграмная рада Беларускага ПЭНа (калі было прынята рашэнне аб яе скліканні) выконвае дарадчую функцыю, выказвае меркаванне наконт прыёму і выключэння сябраў і іншых пытанняў паводле заявы Праўлення.
8. Праграмная рада Беларускага ПЭНа (калі было прынята рашэнне пра яе скліканне) таксама выступае ў якасці журы літаратурных прэмій Беларускага ПЭНа, у тым ліку імя Алеся Адамовіча, Францішка Багушэвіча і Францішка Аляхновіча, і выбірае лаўрэатаў. Калі рашэнне пра скліканне Праграмнай рады не было прынята, гэтыя функцыі выконвае Праўленне.
9. Праграмная рада Беларускага ПЭНа таксама можа выконваць іншыя функцыі паводле заявы Праўлення.
§ 15
1. Рэвізійная камісія з’яўляецца органам унутранага кантролю Аб’яднання.
2. У кампетэнцыю Рэвізійнай камісіі ўваходзяць:
а) кантроль за дзейнасцю Аб’яднання;
б) зварот у Праўленне з кантрольнымі заявамі;
в) выкананне кантрольных справаздач на Агульным сходзе сябраў;
г) падача на Агульным сходзе сябраў заяў на зацвярджэнне справаздачы Праўленнем.
3. Рэвізійная камісія складаецца з дваіх-траіх сябраў, якія выбіраюцца Агульным сходам сябраў на агульны тэрмін у два гады. Агульны сход мае права абраць некалькі запасных сябраў Рэвізійнай камісіі, якія мусяць увайсці па чарзе ў склад Рэвізійнай камісіі, калі колькасць сябраў Рэвізійнай камісіі стане меншай, чым гэтага патрабуе Статут.
4. У склад Рэвізійнай камісіі выбіраюцца асобы, якія ў выніку галасавання атрымалі па чарзе найбольшую колькасць правамоцна аддадзеных галасоў.
5. Калі ў выніку галасавання аднолькавую колькасць галасоў атрымлівае больш чым адзін кандыдат, у выніку чаго можа быць перавышана дапушчальная колькасць сябраў Рэвізійнай камісіі, праводзіцца дадатковае галасаванне, у рамках якога галасы аддаюцца толькі тым кандыдатам, якія набралі аднолькавую колькасць галасоў. У такім выпадку ў склад Рэвізійнай камісіі будзе абраны кандыдат, які ў выніку дадатковага галасавання набраў найбольшую колькасць галасоў. Калі кандыдаты атрымалі ў дадатковым галасаванні аднолькавую колькасць галасоў, праводзяцца новыя дадатковыя галасаванні.
6. Калі на працягу кадэнцыі колькасць сябраў Рэвізійнай камісіі стане меншай, чым гэтага патрабуе Статут, у склад Рэвізійнай камісіі па чарзе ўваходзяць дадаткова абраныя запасныя сябры (калі было прынята такое рашэнне) або праводзяцца дадатковыя выбары згодна з адпаведнымі палажэннямі п. 4–5 на найбліжэйшым запланаваным Агульным сходзе.
7. Мандат сябры Рэвізійнай камісіі заканчваецца з заканчэннем кадэнцыі, а таксама ў выпадку смерці, адстаўкі або адклікання.
8. Адкліканне сябры Рэвізійнай камісіі адбываецца на падставе рашэння Агульнага сходу сябраў, прынятага абсалютнай большасцю галасоў.
9. Рэвізійная камісія выбірае кіраўніка з ліку сябраў Рэвізійнай камісіі.
10. Рашэнні Рэвізійнай камісіі прымаюцца простай большасцю галасоў сябраў Рэвізійнай камісіі ў прысутнасці як мінімум дваіх сябраў Рэвізійнай камісіі.
11. Сябры Рэвізійнай камісіі маюць права ўдзельнічаць у пасяджэнні Праўлення з дарадчым голасам.
12. Рэвізійная камісія зацвярджае гадавую фінансавую справаздачнасць.
13. Рэвізійная камісія зацвярджае выбар аўдытарскай фірмы пры неабходнасці правядзення аўдыту фінансавай справаздачнасці.
14. Сябра рэвізійнай камісіі мае права подпісу дамоваў з сябрам Праўлення.
Раздзел V. Змяненне Статута
§ 16
Змяненне Статута Беларускага ПЭНа патрабуе рашэння Агульнага сходу сябраў, прынятага большасцю ў 2/3 галасоў у прысутнасці не менш як 1/3 агульнай колькасці сябраў з правам голасу.
Раздзел VI. Роспуск Аб’яднання
§ 17
1. Роспуск Беларускага ПЭНа патрабуе рашэння аб роспуску Аб’яднання, прынятага скліканым дзеля гэтай мэты Агульным сходам сябраў большасцю ў 2/3 галасоў у прысутнасці не менш чым паловы агульнай колькасці сябраў з правам голасу.
2. Ліквідатарамі Аб’яднання з’яўляюцца сябры яго Праўлення, калі ў рашэнні апошняга Агульнага сходу сябраў не пазначана іншага.
3. Маёмасць ліквідаванага Аб’яднання прызначаецца на мэты, вызначаныя ў рашэнні Агульнага сходу сябраў аб ліквідацыі Аб’яднання.
Раздзел VII. Заключныя палажэнні
§ 18
У пытаннях, не рэгламентаваных палажэннямі Статута, выкарыстоўваюцца палажэнні польскага заканадаўства, у прыватнасці палажэнні «Закона аб аб’яднаннях» ад 7 красавіка 1989 года.
Дадатак 1 да Статута
Рэгламент сяброўства
Беларускі ПЭН
1. Агульныя Палажэнні
1.1. Гэты рэгламент рэгулюе працэдуру прыняцця ў Аб’яднанне «Беларускі ПЭН», прыпынення сяброўства або выключэння з Беларускага ПЭНа.
1.2. Беларускі ПЭН бачыць сваёй місіяй будаваць прастору дзеля развіцця культуры, дыялогу і рэалізацыі патэнцыялу творцаў, бараніць грамадзянскія і культурныя правы і свабоды Людзей Слова. Беларускі ПЭН – гэта аб’яднанне тых, хто спрыяе выкананню гэтай місіі, дасягненню мэтаў і задач Беларускага ПЭНа.
1.3. Сябры Аб’яднання дзеляцца на: звычайных, асацыяваных, ганаровых.
1.4. Сябры маюць правы і абавязкі, замацаваныя ў Статуце Беларускага ПЭНа.
2. Уваход сябраў
2.1. Уваход звычайных сябраў
2.1.1. Звычайнымі сябрамі Аб’яднання могуць быць фізічныя асобы – Людзі Слова, якія праз сваю дзейнасць спрыяюць рэалізацыі мэтаў Беларускага ПЭНа і падзяляюць прынцыпы і каштоўнасці Беларускага ПЭНа і асноўныя дакументы Беларускага ПЭНа і Міжнароднага ПЭН-клуба.
Звычайны сябра Беларускага ПЭНа: мае актыўнае і пасіўнае выбарчае права. Мае права абірацца ў органы кіравання Аб’яднання, мае права ўдзельнічаць у сходах і іншых формах дзейнасці Аб’яднання, можа падаваць заявы органам кіравання Аб’яднання.
Звычайны сябра Беларускага ПЭНа абавязаны: прымаць актыўны ўдзел у рэалізацыі задач Аб’яднання, прытрымлівацца прынцыпаў Міжнароднай Хартыі P.E.N, аплачваць сяброўскія ўнёскі, выконваць палажэнні Статута, рэгламенты і рашэнні органаў кіравання Аб’яднання.
2.1.2. Кандыдаты, якія маюць жаданне ўвайсці ў ПЭН як звычайныя сябры, мусяць адправіць запыт на адрас [email protected] (з пазнакай «стаць сябрам»). Падача запыту можа ажыццяўляцца таксама праз адпаведную гугл-форму.
Запыт мусіць уключаць наступныя звесткі:
- Запоўненую заяву на ўваход.
- Не менш за 2 рэкамендацыі ад сябраў Беларускага ПЭНа (у свабоднай форме).
У выключаных выпадках рэкамендацыі могуць быць дадзены сябрамі Рады або іншых сябраў Беларускага ПЭНа ў вуснай форме.
- Спіс публікацый, кніг, пералічэнне прэмій, конкурсаў, праектаў, у якіх кандыдат прымаў удзел (калі шмат – тое, што кандыдат лічыць самым важным).
2.1.3. Запыт кандыдата на ўваход разглядаецца Праўленнем Аб’яднання. Праўленне прымае рашэнне аб прыёме / адмове ў прыёме ў сябры Аб’яднання з улікам меркавання Праграмнай Рады.
2.1.4. Кандыдат будзе праінфармаваны пра рашэнне Праўлення. Пасля атрымання пазітыўнага рашэння кандыдат мусіць заплаціць унёскі і праінфармаваць пра гэта Беларускі ПЭН, пасля чаго ён афіцыйна становіцца сябрам Беларускага ПЭНа. Кандыдат будзе запрошаны актыўна ўдзельнічаць у дзейнасці Беларускага ПЭНа, у адпаведнасці з місіяй і задачамі Аб’яднання.
2.2. Спрошчаны ўваход звычайных сябраў
2.2.1 Калі асоба з’яўлялася сябрам Беларускага ПЭНа ў перыяд знаходжання і дзейнасці Беларускага ПЭН-цэнтра на тэрыторыі Беларусі (да ліквідацыі ў 2021 годзе), то яна мае права на спрошчаны ўваход у сябры Беларускага ПЭНа, зарэгістраванага на тэрыторыі Польшчы ў 2022 годзе.
2.2.2. Для пацвярджэння жадання быць сябрам Беларускага ПЭНа асоба мусіць даслаць запыт на адрас [email protected] або запоўніць адпаведную гугл-форму, дзе выказвае сваё жаданне на працяг сяброўства ў Беларускім ПЭНе і гатоўнасць несці абавязкі як сябры.
2.2.3. Прыём у сябры Аб’яднання зацвярджаецца Праўленнем.
2.2.4. Пасля зацвярджэння Праўленнем кандыдат мусіць заплаціць унёскі і праінфармаваць пра гэта Беларускі ПЭН, пасля чаго ён афіцыйна становіцца сябрам Беларускага ПЭНа.
2.3. Уваход асацыяваных сябраў
2.3.1 Асацыяванымі сябрамі Беларускага ПЭНа могуць быць як фізічныя, так і юрыдычныя асобы (фірмы, іншыя арганізацыі і да т. п.), якія падтрымліваюць Аб’яднанне агульным чынам і/або праз сістэматычную перадачу грошай або матэрыяльных дароў на карысць Аб’яднання. Асацыяваны сябра Беларускага ПЭНа не мае пасіўнага або актыўнага выбарчага права. Асацыяваны сябра, які з’яўляецца юрыдычнай асобай, кантактуе з Аб’яднаннем праз свайго прадстаўніка.
2.3.2. Кандыдаты, якія маюць намер стаць асацыяваным сябрам Беларускага ПЭНа, мусяць адправіць запыт на адрас [email protected] (з пазнакай «стаць асацыяваным сябрам»). Падача запыту можа ажыццяўляцца таксама праз адпаведную гугл-форму.
Запыт мусіць уключаць наступныя звесткі:
- Запоўненую заяву на ўваход.
- Прапановы падтрымкі дзейнасці Беларускага ПЭНа (агульным чынам або праз сістэматычную перадачу грошай / матэрыяльных дароў).
2.3.3. Запыт кандыдата на ўваход разглядаецца Праўленнем Аб’яднання. Праўленне прымае рашэнне аб прыёме / адмове ў прыёме ў сябры Аб’яднання з улікам меркавання Праграмнай Рады.
2.3.4. Кандыдат будзе праінфармаваны пра рашэнне Праўлення. Пасля атрымання пазітыўнага рашэння кандыдат падтрымлівае Беларускі ПЭН дамоўленым чынам і афіцыйна робіцца сябрам Беларускага ПЭНа.
2.4. Наданне звання ганаровага сябра
2.4.1. Наданне звання ганаровага сябры ўваходзіць у кампетэнцыю Агульнага сходу сябраў або Праграмнай рады Аб’яднання.
3. Прыпыненне сяброўства
3.1. Прыпыненне сяброўства звычайных сябраў можа адбывацца на падставе рашэння Праўлення пры адсутнасці аплаты ўнёскаў за бягучы год агульным тэрмінам не менш за шэсць месяцаў. Такі сябар прыпыняецца ў сваіх правах да тых часоў, пакуль не будуць выплачаны пратэрмінаваныя ўнёскі. У выпадку выплаты нясплачаных раней унёскаў прыпынены сябра зноў робіцца звычайным сябрам па заканчэнні сёмага працоўнага дня з даты паступлення на рахунак Аб’яднання аплаты нясплачаных унёскаў.
4. Страта статусу сябра
4.1. Страта статусу сябра ў Беларускім ПЭНе адбываецца ў выніку:
- добраахвотнага выхаду з Аб’яднання,
- выключэння з Аб’яднання,
- смерці.
4.2. Сябра Аб’яднання мае права выйсці з Беларускага ПЭНа, падаўшы Праўленню пісьмовую заяву пра выхад з Аб’яднання.
4.3. Выключэнне з Аб’яднання можа адбыцца на падставе рашэння Праўлення з улікам меркавання Праграмнай рады, калі:
- сябра груба зганьбіў добрае імя і аўтарытэт Аб’яднання;
- наносіць шкоду Аб’яднанню;
- абражае Аб’яднанне сваімі паводзінамі.
4.4. Праўленне мусіць паведаміць выключанаму сябру пра прынятае рашэнне. Звычайны сябар Аб’яднання, выключаны з Аб’яднання, можа звярнуцца з просьбай адмены прынятага рашэння да Агульнага сходу сябраў цягам месяца з моманту паведамлення яму Праўленнем пра выключэнне з Аб’яднання.
4.5. Агульны сход сябраў можа адмяніць рашэнне Праўлення пра выключэнне са спісу сябраў Аб’яднання шляхам рашэння, прынятага абсалютнай большасцю галасоў. Рашэнне Агульнага сходу сябраў, прынятае паводле вынікаў разгляду звароту, з’яўляецца канчатковым.
4.6. Страта сяброўства асацыяваным сябрам можа адбывацца на падставе рашэння Праўлення Аб’яднання пры спыненні падтрымкі Беларускага ПЭНу.