• Навiны
  • #ПЭНгаворыць: пісьменніца і праваабаронца Паліна Качаткова (Сцепаненка)

#ПЭНгаворыць: пісьменніца і праваабаронца Паліна Качаткова (Сцепаненка)

Апошняе абнаўленне: 27 чэрвеня 2020
#ПЭНгаворыць: пісьменніца і праваабаронца Паліна Качаткова (Сцепаненка)

У 1990-я гады пасля масавых акцый пратэсту, затрыманняў і збіцця людзей на вуліцах Мінска, якія сталі шокам для грамадства, мне давялося звольніцца з музею Максіма Багдановіча і далучыцца да дзейнасці Праваабарончага цэнтру “Вясна”.

У той час здавалася, што я сыходжу на кароткі час, хутка вярнуся ў сферу культуры — у музей, да літаратурнай дзейнасці. Але выйшла не так. 

Рэпрэсіі супраць іншадумцаў толькі ўзмацняліся з кожным годам. Збіццё, арышты ўдзельнікаў мірных акцый, катаванні ў месцах несвабоды, крымінальны пераслед, запалохванне і пераслед апанентаў улады ішлі поруч са знішчэннем культуры, цэнзурай і ціскам на нелаяльных рэжыму творцаў.  І так 26 гадоў! Цэлае жыццё. У 2019 — 2020 гадах наступ на культуру ўзмацніўся:  шэсць сябраў творчых арганізацый — Беларускага ПЭН-Цэнтра, Саюзу беларускіх пісьменнікаў, Беларускага саюзу мастакоў — былі прыцягнутыя да адміністрацыйнай адказнасці за ўдзел мірных акцыях у абарону Незалежнасці. Упершыню ў найноўшай гісторыі Беларусі такая колькасць творцаў адначасова прайшла праз судовы канвеер.

У чэрвені 2020 года трапілі за краты ў невыносныя ўмовы літаратар Павал Севярынец і рэжысёрка Вольга Нікалайчык, арыштаваныя па крымінальнай справе мецэнаты Віктар Бабарыка і Эдуард Бабарыка, якія рабілі тое, што мусіла рабіць дзяржава — развівалі культуру і вярталі шэдэўры на Радзіму. У 1993 годзе ў музеі Максіма Багдановіча мы рабілі першую канферэнцыю “Лёс нацыянальнай культуры на паваротах гісторыі”.

Цяпер зноў адбываецца паварот гісторыі, і нам трэба разам ратаваць краіну і культуру.