Заява Міжнароднай Сеткі Дамоў правоў чалавека з нагоды нападаў на Тбіліскі Дом правоў чалавека (HRHT) у Грузіі.
Беларускі ПЭН, як адзін са стваральнікаў Беларускага Дома правоў чалавека і як праваабарончая арганізацыя, далучаецца да сумеснай заявы.
Мы заклікаем урад Грузіі неадкладна спыніць рэпрэсіі, якія працягваюцца супраць незалежных галасоў. Мы асуджаем выкарыстанне незаконнай і непрапарцыйнай сілы супраць пераважна мірных пратэстоўцаў, фізічныя напады на прадстаўнікоў грамадзянскай супольнасці, меркаванае незаконнае затрыманне вядомага блогера, скаардынаваную кампанію паклёпу, пераследу і запалохвання журналістаў, праваабаронцаў і членаў іх сем’яў, у тым ліку дзяцей.
Мы заклікаем улады Грузіі неадкладна спыніць пераслед незалежных галасоў, прыцягнуць вінаватых да адказнасці, паважаць грамадзянскую прастору, публічна асудзіць гвалт і адклікаць законапраект аб «замежных агентах», які яшчэ да свайго прыняцця стварыў дэпрэсіўнае асяроддзе, пра якое мы папярэджвалі і якое цяпер назіраем у Грузіі.
З таго часу, як у сярэдзіне красавіка 2024 года пачаліся парламенцкія слуханні па прапанаваным урадам законе аб «замежных агентах», Грузію ахапілі масавыя пратэсты. Праваахоўныя органы адказалі незаконнай і ў значнай ступені непрапарцыйнай сілай супраць пераважна мірных дэманстрантаў, ужыўшы слезацечны газ, светлашумавыя гранаты, пярцовы газ і вадамёты. Насуперак патрабаванням міжнароднага права, некаторыя праваахоўныя групы, якія займаліся гвалтам, былі цалкам пазбаўленыя магчымасці іх ідэнтыфікацыі. Існуюць задакументаваныя выпадкі верагоднага незаконнага прымянення гумовых куль і збіцця, што прыпадае на жорсткае абыходжанне і катаванні. Паводле звестак Аб’яднанай сеткі прававой дапамогі грамадзянскай супольнасці, падчас акцый пратэсту было затрымана не менш за 138 мірных пратэстоўцаў. Прынамсі 20 супрацоўнікаў СМІ падвергліся фізічнаму нападу, вербальным прыніжэнням або затрыманням. Шэсць чалавек былі арыштаваныя за напад на паліцэйскага і пашкоджанне маёмасці.
Грузінскія ўлады не выконваюць свае абавязальніцтвы ў галіне правоў чалавека па падтрымцы і абароне свабоды сходаў і выказвання меркаванняў, павазе права на бяспеку і абароне права на недатыкальнасць прыватнага жыцця, замацаванага ў Еўрапейскай канвенцыі па правах чалавека і Міжнародным пакце аб грамадзянскіх і палітычных правах.
Мы заклікаем улады Грузіі:
- неадкладна спыніць пераслед незалежных галасоў і спыніць кампанію запалохвання праваабаронцаў, журналістаў і больш шырокай грамадзянскай супольнасці;
- адклікаць праект закона аб «замежных агентах»;
- публічна асудзіць гвалт і забяспечыць павагу да грамадзянскай прасторы;
- неадкладна прыцягнуць да адказнасці вінаватых ва ўжыванні незаконнай або празмернай сілы і гвалту, у пагрозах грамадскім дзеячам і вандалізме ў іх дамах і офісах у адпаведнасці з патрабаваннямі крымінальнага і адміністрацыйнага заканадаўства;
- пераглядзець законнасць затрымання блогера Учы Абашыдзэ і забяспечыць яго правы, у тым ліку права на свабоду і недатыкальнасць.
Мы заклікаем Еўрапейскі саюз, інстытуты Савета Еўропы і органы Арганізацыі Аб’яднаных Нацый, а таксама краіны-аднадумцы на міжнародным узроўні, у тым ліку іх амбасады ў Тбілісі:
- самым рашучым чынам асудзіць цяперашнюю кампанію і рэпрэсіі супраць незалежных і крытычных галасоў у Грузіі;
- выкарыстоўваюць усе даступныя прававыя і дыпламатычныя сродкі, каб выступаць за неадкладнае адкліканне законапраекта аб «замежных агентах».