Не/мая Вільня.
Калі захочаш павесяліць божаньку — падзяліся сваімі планамі. А план быў даволі празаічны, то бок літаральна збіраўся паспрабаваць тое-сёе аформіць абзацамі, главой першай і раздзелам другім. Збярэшся так, і… Карацей, ніякай прозы не выйшла.
А ўсё ад таго… што выправіўся я ў Вільню са сваім горадам у галаве і пляцаком мінскіх мітрэнгаў, якія ўжо месяц ці два афармляліся радком вершаваным.
І, канешне, я рушыў шляхам найменшага супраціву — пісаў тое, што пісалася. У “прозы” перад “паэзіяй” гэтым разам не было ніякіх шансаў.
***
Спі засынай мой горад
Няхай гайдаюць цябе
Хвалі асфальту
У жалезабетоннай калысцы
Прысніцца няхай удача
Тваім жыхарам стамлёным
Прысніцца няхай надзея
І горыч хай будзе таксама
Ноч першароднай мурынкай
У ложак побач кладзецца
Чую яе дыханне
У сябе на плячы
Рук адчуваю ласку
Сяйво рассыпанае зорак
Калыска плыве па моры
І я ў ёй зусім малы
Што нас чакае ранкам
Даведаемся калісьці
Таго хто ўсё гэта прымроіў
Не ставілі ў кут бацькі
Пакуль запалае неба
Давай абдымемся ціха
Паразмаўляем шэптам
Не будзем яго будзіць
А Вільня?.. Я не адчуў нічога. Ведаеце, як гэта бывае: нешта сабе прыдумаеш, заплануеш эмоцыі, якія быццам бы павінны здарыцца. Ды толькі ніхто нікому нічога ў гэтым свеце не вінен. І Vilnius не вінен мне быў таксама.
Усё адбылося па-еўрапейску стрымана: я быў добрым госцем (не ў беларускай, але літоўскай Вільні), а горад — добрым гаспадаром. І мне такія ўзаемаадносіны падаліся вельмі нават шчырымі і натуральнымі.
Трымаючы(-ся) на далікатнай адлегласці адзін ад аднаго, мы вырашалі свае пытанні. Горад — свае шумліва-паўсядзённыя, а я — тыя, што не выстачала часу абдумаць у яшчэ больш тлумным Мінску.
Не дзіва, што чалавекі імкнуцца запоўніць жыццё падзеямі і штодзённым клопатам, бо, калі раптам ты апынаешся па-за гэтым колам, ты застаешся сам-насам з сабой, і не заўсёды гэтая сустрэча можа быць прыемнай. Шмат якія пытанні не вырашаюцца гадамі і дзесяцігоддзямі. А тут… ты і немата чужога горада.
5 хвілін — да друкарні Марціна Кухты, 2 хвіліны — да касцёла Святой Ганны, хвілін 15 пешшу да рэдакцыі “Нашай Нівы” — мясціны, пра якія распавядаеш ужо каля дзесяцігоддзя, маўчаць пры сустрэчы. І не ратуе памятная шыльда. І не ратуе нічога.
Але на фоне гэтага маўчання выразней чуецца Нешта. Памежнікі не заўважылі яго на мытні, іх цікавілі толькі гарэлка і папяросы, а Нешта не цікавіла. Такая вось сабе кантрабанда. Не засталося гэтае Нешта дома, не прасіла шэнгену, адмовілася прымаць прыгажосць таго, што так вышуквала калісьці ў сваім горадзе.
***
Што мне ў слове тваім я сяджу ў пастарунку радка
Несвабоднага верша і слухаю рэха ўнутры
Несвабоды сваёй страх паўзе як туман
Засцілае шляхі і крыжы пры дарозе
Думкі мёртвымі чайкамі ўпалі з нябёс
Ад самоты пагаслі агні ў вачах
Да сцяны прыхіліўся гляджу ў вакно
Беспрытульная ноч і туга
Дзесьці за даляглядам неонаў пажар
Целы прагнуць жыцця ў несціханым віры
Я пусты і звініць навакол цішыня
Несвабоды і нематы
Што мне ў слове тваім што сарваў з языка
Што ніяк не прыладзіць да кратаў радка
Я трымаю ў далонях поўні святло
Баючыся прамовіць імя
Дзякуй за маўчанне. Можа калі нам будзе пра што перакінуцца словам.
З.Ы. Вершы былі напісаны цягам знаходжання ў Рэзідэнцыі маладога літаратара.